Peuter | Zelfstandigheid: proberen en zelf doen

In de peuterfase willen kinderen steeds meer zelf doen. Zo worden ze stap voor stap zelfstandiger. Hoe kun je als ouder je peuter ondersteunen?

Waarom willen peuters alles zelf doen?

In de peuterfase voelen kinderen steeds meer dat ze een zelfstandig persoon zijn. Met een eigen wil, eigen gedachtes en eigen gevoelens. Peuters willen de wereld ontdekken en van alles uitproberen. Ook gaan ze vaker de grenzen verkennen. Je kind wordt minder afhankelijk van jou en wil graag dingen zelf doen. Zo wordt je kind stap voor stap zelfstandiger.

Wat hebben peuters nodig om zelfstandig te worden?

Bij het zelfstandig worden hebben peuters ondersteuning van hun ouder nodig. Het is belangrijk dat je kind genoeg mogelijkheden krijgt om te leren en te ontdekken. Ook helpt het als je kind dingen doet die uitdagend genoeg zijn, maar niet te moeilijk. Je kind wil in deze fase graag helpen met normale klusjes, zoals koken, opruimen en de was opvouwen.

Hoe moedig je de zelfstandigheid van je peuter aan?

Laat je peuter leren in stapjes

Sommige dingen zijn voor peuters moeilijk om in één keer te leren, zoals veters strikken en tandenpoetsen. Daarom leren peuters nieuwe dingen vaak stap voor stap. Help je kind door een taak in kleine stapjes op te knippen. Vertel hoe elke stap gaat en doe het voor.

Laat je peuter dingen zelf doen

Veel dingen gaan natuurlijk sneller als jij het doet, maar je kind leert door zelf te proberen. En het geeft zelfvertrouwen. Help je kind bij dingen die het nog niet helemaal zelf kan, maar die met een beetje hulp wel lukken. Het verschilt per kind hoeveel ze tegelijk kunnen en willen leren. Zorg ervoor dat je niet te veel vraagt van je kind.

Geef je peuter complimenten

Zorg dat de complimenten gaan over wat je kind doet, en niet te veel over wie je kind is. Bijvoorbeeld: 'Wat goed dat het je lukt om zelf te eten' in plaats van 'Wat ben jij slim!' Je kunt je kind ook een aai over de bol geven, je duim opsteken, of een glimlach geven als beloning. Ook als iets nog niet helemaal zelf lukt, is het goed om een compliment te geven. 'Jij hebt goed geprobeerd je rits vast te maken.' Hierbij is het belangrijk dat je het echt meent. Kinderen voelen goed aan of je iets wel of niet meent.

Laat je peuter kleine keuzes te maken

Dit geldt natuurlijk niet voor alles, maar denk aan een keuze voor broodbeleg of welke kleding je kind wil dragen. Kinderen voelen zo dat hun mening belangrijk is en leren om te kiezen. Voor peuters is het lastig als ze overal uit mogen kiezen. Je kunt je kind het beste twee keuzes geven: 'Wil je vandaag je rode of je blauwe trui aan?'

Videobeschrijving

Peuters en kleuters willen steeds meer zelf doen. Hoe begeleid je je kind hier goed in als ouder of opvoeder? Voor de ontwikkeling van je kind is het belangrijk om structuur te bieden tijdens deze ontdekkingsfase. Hierdoor voelt je kind zich veilig om steeds meer dingen zelf te ontdekken. In deze video vind je 3 tips die helpen bij het stellen van regels en grenzen bij kleuters en peuters.

Alle ouders hebben weleens zorgen of vragen over de ontwikkeling van hun kind. Maak je je zorgen over de ontwikkeling van je kind? Blijf daar niet alleen mee rondlopen, maar:

  • Praat erover met andere ouders of met familie en vrienden. Misschien weten zij raad.
  • Vraag advies aan de leraar of pedagogisch medewerker van je kind.
  • Vraag ook advies aan je huisarts, de jeugdgezondheidszorg of het consultatiebureau. Samen kun je bekijken waardoor het komt dat je kind zich niet zo goed voelt, en wat je kunt doen om je kind te ondersteunen.
  • Siegler R.S. en anderen (2017). How children develop.
  • Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.

Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor ouders